Beatriz Rossi, begeleider van een vermiste persoon: "In Argentinië zijn er situaties die vergelijkbaar zijn met die van de dictatuur."

Geen enkel land had dat jaar gedaan wat Argentinië deed. Op 22 april 1985 moesten de negen militaire officieren die de Militaire Junta vormden, zich voor een burgerrechtbank verantwoorden voor hun misdaden . Er waren nog maar amper twee jaar verstreken sinds de terugkeer van de democratie, maar een moedige samenleving eiste dat zo snel mogelijk bekend werd wat er was gebeurd met de ruim 30.000 mensen die tussen 1976 en 1983 door het terreurapparaat waren verdwenen. Een van de verdwenen personen was Juan Gregorio Salcedo, beter bekend als Goyo . Vier decennia na het begin van het Proces van de Juntas deelt Beatriz Rossi (Buenos Aires, 77), zijn vrouw, haar herinneringen aan het tragische deel van de Argentijnse geschiedenis dat zij heeft meegemaakt.

Het drama van die tijd komt tot leven in haar herinnering als ze met de krant spreekt, verlicht door de gezichten van Juan Domingo en Evita Perón, die op haar neerkijken vanaf de muren van het restaurant Perón Perón in het centrum van Madrid. Op 12 juni 1976 werd Goyo door de autoriteiten ontvoerd uit het huis van zijn moeder in het kader van een illegale operatie. Hij was 29 jaar oud. Een maand later vermoordde de dictatuur zijn zwager, Edgardo de Jesús Salcedo , een van de 18 jongeren die deelnamen aan Operatie Condor , een symbolische actie die in 1966 de landing van een vliegtuig op de Falklandeilanden afdwong. Edgardo was een van degenen die de nationale vlag plantte en het Argentijnse volkslied zong op zuidelijke bodem.

Vraag: Hoe heb je Goyo ontmoet?

Antwoord: Kijk, het was heel bijzonder. Ik zei tegen een vriendin van mij, die mijn eerste vriendje was: "Kun je me niet aan iemand koppelen?" Ik wist dat hij een militant was. En ja, het bracht mij in contact, en mijn verantwoordelijke persoon was Goyo. Ik heb het over de jaren 1971 en 1972. Argentinië zat in een zeer turbulente periode, waarin het peronisme verboden was. Ik maakte mij zorgen omdat er dingen niet klopten.

V. Hoe zag politiek activisme er destijds uit?

R. Toen we Goyo ontmoetten, begonnen we samen te werken. We waren bezig met grondgebiedsbeheer, dat wil zeggen, we vervulden onze militaire dienst in de buurt. Wij zagen de behoeften en probeerden daarin te voorzien: honger, onderwijs. En het politieke bewustzijn vergroten. Het is duidelijk dat dit het doel van de politiek is. En bovendien sociale rechtvaardigheid bewerkstelligen en mensen bewust maken van hun rechten.

Hoe is Goyo verdwenen?

R. Het was verschrikkelijk. Ze gingen hem zoeken bij zijn moeder. Alleen haar neefjes waren er, de oudste was 11 jaar oud. Het leger kwam en wilde hem meenemen. Goyo rende weg en probeerde over een muur te springen om te ontsnappen, terwijl zijn nichtje zijn veters probeerde te strikken. In die tijd werden veel zwarte schoenen gedragen. En hij legde het op zijn schouders. Maar het leger pakte hem toch op en nam hem mee. Zijn oudere broer, Edgardo, werd neergeschoten.

V. Vertel eens hoe Goyo was…

R. Het was een glimlach. Ze had een mooie glimlach. Zeer gepassioneerd, zeer Peronistisch. Omdat ze [de Salcedo's] allemaal uit een peronistische familie kwamen, van vader op moederszijde. De Peronistische mars werd gezongen zoals de rozenkrans werd gebeden. We lazen Che Guevara , John William Cooke en uiteraard lazen we eerst Perón, Perón.

V. Waar brachten ze hem naartoe?

R. Hij is nooit verschenen. Ik was de eiser omdat ik zijn enige directe familielid was, ten tijde van Cristina en Néstor Kirchner . Wat de familie betreft, gaan we ervan uit dat hij is vermoord. Normaal gesproken wordt de locatie van een vermiste persoon namelijk bepaald op basis van de overlevende gevangenen, en niemand heeft hem gezien.

V. Hoe was uw ervaring tijdens de rechtszaak?

A. Ik moest het proces openen, omdat ik de vrouw van Goyo was. Maar degene die getuigde was Maria Mirtha, de nicht die bij de ontvoering aanwezig was. Ze is sterk, heel sterk. Toen hij klaar was, ging hij zo weg en zei tegen ieder van hen: "Jullie, jullie en jullie. De Salcedo's willen weten waar mijn oom is." Hij zei het hem recht in zijn gezicht.

V. President Javier Milei is begonnen met het stopzetten van de financiering van deze historische herdenkingsplekken …

R. Nu hebben we deze plaag. Ze zijn alles aan het afbreken. Omdat moeders wetenschappelijke gegevens hebben. Ze hebben wetenschappers die bezig zijn de identiteit van een kind of een vermiste persoon te bepalen , zelfs aan de hand van het bloed van de grootmoeder . Ik bezocht het voormalige ESMA. Als je daar binnengaat, is het een reis naar de dood, omdat de dood je binnendringt. Je hoort zelfs het geschreeuw, want het is bekend geworden wat ze deden, de manier waarop ze martelden.

V. Waarom denkt u dat de overheid de historische waarheid probeert te betwisten? Hij heeft zelfs het aantal vermiste personen in twijfel getrokken…

A. Omdat ze ontkenners zijn. Zij zijn tegen het opsluiten van militairen. Zij zeggen juist dat de militanten juist gevangen moeten worden genomen en dat er meer dan één van hen vermist is. Vertel ons eerst waar ze zijn, dan zullen we ze een proces geven. Jullie [het leger] krijgen immers een eerlijk proces. Ze kregen geen eerlijk proces.

V. Denkt u dat de mensen het historisch geheugen zullen verdedigen, gezien de vele institutionele problemen? Wat voelde u toen u de demonstratie op 24 maart zag?

A. Het was enorm, want tot dan toe was er nog nooit een gezamenlijke mars geweest. Aan de ene kant had je het peronisme, aan de andere kant de radicalen, de progressieve sectoren... en het gewone volk, want je ziet altijd wel een moeder met een kinderwagen die niet bij een groep hoort. Maar deze keer werd er voor het eerst een eenheid gevormd, omdat de vijand heel duidelijk was en er maar één was: Milei .

V. Bent u bang voor wat er in Argentinië gebeurt?

A. Zeker. Er zijn situaties die precies lijken op de situaties die zich tijdens de dictatuur voordeden.

V. Bijvoorbeeld?

R. Dat u niet kunt demonstreren, dat u wordt gearresteerd voor het demonstreren en 20 dagen in de gevangenis wordt vastgehouden. Ze ontnemen burgers het recht op vrije meningsuiting. De collectieve onderhandelingen (tussen vakbonden en werkgevers) bestaan ​​niet meer. Aan de andere kant, de manier waarop ze mensen ontslaan en ziekenhuizen leeghalen. Gepensioneerden zijn beroofd van hun gratis medicijnen , alles wat we bereikt hebben door de strijd met Néstor Kirchner en Cristina [Fernández de Kirchner]. Er zijn gepensioneerden van wie de ene dag de een medicijnen slikt en de andere dag de ander. En wat ze bij de voormalige ESMA deden...

V. Wie denk je dat Javier Milei is?

R. Milei is voor mij een experiment, een wereldwijd experiment van extreemrechts, dat zij daar hebben geplant. Kijk eens hoe oranje Donald Trump is. Hij kraamt onzin uit. De ene is Amerikaans, de andere Argentijns, maar er is niet veel verschil.

V. Wat zou u zeggen tegen de jongeren die op Milei hebben gestemd?

R. Kijk, ik zou het ze niet kwalijk nemen, want als je een jong iemand niet geeft wat hij/zij nodig heeft en als hij/zij geen ideologische basis of politieke overtuiging heeft... Je praat met hem/haar over vrijheid, en over een man die vrij is, die zingt, die grappige dingen doet. En hoe weet ik dat? Ik denk dat het ook met familie te maken heeft.

V. Heeft Milei daarom de verkiezingen gewonnen?

A. Het heeft veel te maken met hoe slecht wij rapporteren. Als we goed hadden gerapporteerd, als we goed hadden gehandeld, als we de mensen hadden gegeven wat ze echt nodig hadden, dan had hij niet gewonnen. Maar we hebben het hem niet gegeven. Wij hebben niet aan de behoeften van de mensen voldaan.

V. Hoe wordt er op Milei gereageerd?

A. Ik vind dat wij heel slecht reageren. Wij tonen verdeeldheid. We zien Cristina [Kirchner] aan de ene kant, Axel [Kicillof, de gouverneur van de provincie Buenos Aires] aan de andere kant en Máximo [Kirchner] die iets anders zegt. En ik weet eerlijk gezegd nog niet op wie ik ga stemmen. Dat weet ik niet, want ik eet niet meer padden. Voor mij was stemmen op Sergio Massa een makkie. En Alberto? Ik zal het je niet eens vertellen.